Anka Haber Ajansı

DEĞERLERİMİZ VE YAYIN İLKELERİMİZ

1. Değerlerimiz

1.1- ANKA, gücünü özgürlüğünden alan bağımsız bir haber ajansıdır. Cumhuriyet’in temel değerleri olan demokrasi, laiklik ve hukukun üstünlüğü ilkelerine bağlıdır.

1.2- Evrensel insan haklarını, basın ve ifade özgürlüğünü, toplumun bilgi edinme ve haber alma hakkını, eleştiri özgürlüğünü, eylem ve örgütlenme hakkını, çoksesliliği ve barışı savunur. Her tür şiddete, ayrımcılığa, cinsiyetçiliğe ve nefret söylemine karşıdır.

1.3- İnançlara ve farklılıklara saygı gösterir. Kadın, çocuk ve hayvanlara yönelik şiddeti önlemeyi; iklim ve çevreyi korumayı amaçlar.

1.4- Evrensel gazetecilik ilkelerini ödünsüz şekilde uygular; basın özgürlüğü mücadelelerinin yarattığı özgür ve bağımsız gazetecilik birikimini ve bu uğurda öldürülen gazetecilerin anılarını korumaya özen gösterir.

1.5- Haber, yazı ve tüm yayın faaliyetlerinde mağdurun, güçsüzün, yoksulun, ötekileştirilenin, ezilenin haklarını savunur; sesi duyulmayanın sesi olur.

2. Kapsam ve Bağlayıcılık

2.1- ANKA’nın değerleri ve yayın ilkeleri, internet ve sosyal medya da dahil bütün mecralarda yapılan gazetecilik faaliyetlerini kapsar. Bu yayın ilkeleri editörler ve haberciler başta olmak üzere bütün birimlerdeki çalışanlar için bağlayıcı niteliktedir.

2.2- ANKA mensupları, kurumsal değerler ve yayın ilkelerine aykırı istek, öneri ve talimatları reddetme hakkına sahiptir; meslek ilkelerine aykırı içerik üretmeye zorlanamazlar.

2.3- ANKA’nın tüm faaliyetleri şeffaftır; okurlar ile izleyicilerin denetim ve eleştirilerine açıktır. Okur ve izleyicilerden gelecek her tür öneri, istek ve eleştiri duyarlılıkla karşılanır; hızla ve tatmin edici biçimde yanıtlanır.

3. Temel Görev

3.1- ANKA mensupları habercilik faaliyetlerinde kamu yararını esas alır; gerçeği bulup bozmadan, abartmadan, sansürlemeden, adil ve nesnel bir yaklaşımla topluma iletmeyi temel görev kabul eder.

3.2- Demokrasi, insan hakları ile basın, eleştiri, düşünce ve ifade özgürlüğüne aykırı yayın yapmaz. Bireyler ve topluluklar arasında kin, nefret ve düşmanlığı körükleyecek, ötekileştirecek ve nefret söylemini çağrıştıracak ifadelere yer vermez.

3.3- Doğrudan haberin unsuru olmadığı sürece hiç kimseyi cinsel yönelimi, dili, dinî inancı/inançsızlığı, mezhebi, ırkı, milliyeti, etnik kökeni, meslek grubu, toplumsal sınıfı ve fizikî engelleri ile tanımlamaz; bu özellikleriyle küçümseyip aşağılamaz, alay konusu yapmaz.

3.4- Kadınlar ile LGBTİ ’lara yönelik şiddeti özendirecek ya da meşru gösterecek, çocukları olumsuz etkileyecek yayın yapmaz. Din ve vicdan özgürlüğüne saygı gösterir, dinî duyguları rencide edici ifadeler kullanmaz.

3.5- Meslektaşlarını hedef gösterici, yaftalayıcı ifadeler kullanmaz; haksız rekabete neden olacak, meslektaşlarının yayınını engelleyici davranışlarda bulunmaz. Mesleki nedenlerle zor durumda kalan meslektaşlarıyla dayanışma içinde olur.

4. Terör ve Şiddet

4.1- ANKA mensupları, her türlü şiddete ve teröre karşıdır; her koşulda evrensel insan haklarını, hukuku ve adaleti savunur. Çatışmaları körükleyen gazeteciliği değil, barış gazeteciliğini esas alır. Çatışmaların görünür ve anlık etkileri yerine uzun vadeli etkilerine ve çözüme odaklanır.

4.2- Toplumun bilgi edinme hakkını ve basın özgürlüğünü öncelikli görür; gerçekleri aktarma işlevini tavizsiz olarak yerine getirmenin teröre karşı mücadelede en etkili yol olduğunun bilinciyle hareket eder.

4.3- Terörün propagandasına aracı olmamaya özen gösterir; sansasyonel, acıları artıracak ve toplumda travma yaratacak üslup kullanmaz. Terör ve şiddet olaylarının sonuçlarını korku ve yılgınlık yaratacak biçimde büyütmez. Olayların kökenine inen analizler ve araştırma haberleri yayımlar.

4.4- Kan ve şiddet içeren fotoğraf ve görselleri kullanarak terörün toplumda panik oluşturmasına katkıda bulunmaz. Terör ve şiddeti pornografik dille anlatmaz, kanlı ayrıntılara girmez.

4.5- İnsanların acılarına saygılı davranır; asker polis gibi görevliler ile sivil kayıplarda yakınları bilgilendirilmeden haber yayımlamamaya özen gösterir. Yetkililerin şehit ailelerine haber vermesi sırasında ailenin mahremiyetini dikkate alır.

5. Siyasi Faaliyetler

5.1- ANKA mensupları, siyasi partilerde aktif görev almaz, bir siyasi parti ya da aday için çalışmaz, kampanya yürütmez, tanıtım faaliyetlerine katılmaz.

5.2- Editöryal kadrolar ve ekran yüzleri, seçim ya da referandumlar öncesinde oylarının rengini açıklayarak okur ve izleyicileri yönlendiremez; ANKA’yı yükümlülük altında bırakacak ve bağlayacak tavır takınamaz.

6. Yanıltıcı ve Yanlış Yöntemler

6.1- Bilgi, belge, fotoğraf ve görüntüye ulaşmak için gizli kamera kullanma, kimlik gizleme, başka bir kimliğe bürünme gibi yanıltıcı yöntemler kullanılmaz.

6.2- Yayınlarda kullanılacak belge, bilgi, fotoğraf ve görüntüleri temin etmek için para verilmez, çek defteri gazeteciliği yapılmaz.

6.3- Önceden belirtilen ambargo, yayınlama tarihi ve off the record (kayıt dışı) koşuluna kesinlikle uyulur.

7. Haberlerin Niteliği

7.1- Haberler, bütün imkânlarla araştırılıp, veriler objektif değerlendirilerek ve doğruluğundan emin olunduktan sonra yayımlanır. Alıntılarda kaynak ve tarih mutlaka belirtilir.

7.2- Haber ve yazıların içeriğiyle örtüşmeyen, yanıltan, abartan sırf merak uyandırma amaçlı başlıklar kullanılmaz.

7.3- Haber, yorum, analiz ve görüş ayrımı yapılır; bu içerikleri okur ve izleyicinin kolayca ayırt edebilmesi sağlanır.

7.4- Hakaret, küfür, argo, aşağılama içeren ifadeler ile etiketleyen sıfatlar kullanılmaz; ayrımcılık, ırkçılık, cinsiyetçilik, nefret söylemine asla yer verilmez.

7.5- Kamuoyu araştırmalarına ilişkin haberlerde, araştırmanın tam künyesi verilir; araştırmayı yapan şirketin adı, araştırmanın kimin adına yapıldığı, kim tarafından finanse edildiği, saha çalışmasının hangi tarihlerde gerçekleştirildiği, örneklemin büyüklüğü ve yöntemi, anket uygulama yöntemi, hata payı ve kararsızların nasıl dağıtıldığı mutlaka belirtilir.

8. Kaynağı Gizli Haber

8.1- Kamuoyunu yanıltmayı amaçladığının ortaya çıkması ve kendisinin izin vermesi durumu hariç, haber kaynağının gizliliğine saygı gösterilir; resmi makamlar istese dahi kaynak açıklanmaz.

8.2- Kaynağı bilinmeyen bilgiler yayımlanmaz, belgeler ise araştırılıp kontrol edildikten sonra yayımlanabilir.

8.3- Kaynağı gizli tutulan haberler verdiği bilginin kontrol edilip doğruluğuna emin olunması halinde ve kaynağın amacı sorgulandıktan sonra yayımlanır.

8.4- Konumu ve görevi ne olursa olsun hiç kimsenin görüş ve değerlendirmeleri ismi gizli tutularak haber haline getirilmez.

9. İsimlerin Kodlanması

9.1- Adli vakalarda polis soruşturması evresinde isimler mutlaka kodlanır. Yargılama sırasında ve kararlarda isimler açık yazılır.

9.2- Devlet görevlileri, politikacılar ve diğer kamu ünlü kişileriyle ilgili soruşturmalarda isimler açık yazılır.

9.3- Şiddet mağduru kadınların (kendileri açıkça izin vermediği sürece) kimliği, unvanı, adresi gibi kişisel bilgileri gizlenir. Bu kişilerin isimleri kodlanarak bile verilmez.

9.4- Çocuklarla ilgili suçlarda ve cinsel saldırılarda sanık, tanık ya da mağdur olan 18 yaşından küçüklerin isimleri, adresleri, yakınlarının isimleri yayımlanmaz. Bu tip vakalarda illüstrasyon, kolaj, arşiv fotoğraf ve görüntüler de kullanılmaz.

9.5- Tecavüz ve cinsel saldırılarda illüstrasyon, kolaj, arşiv fotoğraf ve görüntü kullanılmaz. Bu saldırılarda yaşamını yitirenlerin isim, fotoğraf ve kişisel bilgiler yayımlanırken “ölenin anısının lekelenmemesi”ne özen gösterilir.

10. Düzeltme ve Cevap

10.1- Haber ve yazılarda, suçlanan ya da ilgili tarafın görüşüne yer verilerek okur/izleyicinin nesnel ve dengeli biçimde bilgilendirilmesine özen gösterilir. Suçlanan ya da ilgili kişilerin cevap hakkını kullanması sağlanır. Yargılama aşamasında haberleştirilen kişilerle ilgili mahkeme kararları da mutlaka haberleştirilir ve dijital mecralarda daha önceki haberle ilişkilendirilir.

10.2- Haber, görüntü ve paylaşımlardaki hatalar en kısa sürede düzeltilir; düzeltme konusunda okur/izleyici bilgilendirilir ve gerektiğinde özür dilenir.

10.3- Dijital mecralarda düzeltme ve özür metinleri, ilgili metinlerin yayımlandığı sayfaya konulur; unutulma hakkı talepleri ayrıntılı olarak değerlendirilir.

11. Özel Yaşam

11.1- İnsanların yaşam tarzlarına müdahale edecek nitelikte haber ve yorum yayımlanmaz. Özel yaşamın dokunulmazlığına saygı gösterilir; mahrem alanlara girilmez.

11.2- Ancak ünlü kişiler, sanatçılar, siyasetçiler, devlet görevlileri gibi durumu ve görevi nedeniyle toplumu yakından ilgilendiren kişilerin özel yaşam alanları faaliyet alanlarıyla ilgili olmak kaydıyla daha dardır.

11.3- Büyük bir suç yahut yolsuzluk, toplumu kötü etkileyen bir tutum, toplum güvenliği ve sağlığının korunması, halkın yanıltılması veya yanlış yapmasının engellenmesi veya ilgili kişinin izin vermesi gibi durumlarda özel hayatın gizliliği geçersiz sayılabilir.

11.4- Bu durumlarda dahi, kamu yararı bulunması, halkın haber alma hakkıyla bağlantılı olması, gizliliği ortadan kaldırılan özel yaşam kesitinin haber konusuyla doğrudan ilgili olması gerekir.

11.5- Özel yaşamı ihlâl eden gizli görüntü kayıtları ve telefon dinlemeleri yasal yolla elde edilmiş olsa bile kamu yararını gerektiren istisnai haller dışında yayımlanmaz.

12. Çıkar Çatışması

12.1- ANKA mensupları, edindikleri bilgi, haber, görsel ve tüm içeriği topluma iletirken kamu yararını esas alır. Editoryal kararların herhangi bir baskı grubu ve güç odağının etkisi altında alındığına dair şüphe doğmasına izin vermez.

12.2- Şirket kurup ticari faaliyette bulunmayacağı gibi, profesyonel nitelikteki spor kulüpleri ve benzeri kuruluşlarda görev almaz; başka yayın kuruluşlarına danışma niteliğinde bile olsa iş ilişkisi kurmaz. Meslek örgütleri, amatör spor kulüpleri, bilim, eğitim ve sanat kuruluşlarındaki faaliyetler, -kurumsal unvan ve konumunu kullanmamak, maddi çıkar sağlamamak kaydıyla- kapsam dışındadır.

12.3- Ekonomi muhabir ve yazarları, elde ettikleri ekonomik ve finansal bilgileri kendileri veya yakınlarının çıkarları için kullanmaz; dolaylı ya da dolaysız şekilde hisse senedi alıp satmaz; yatırım şirketlerine danışmanlık yapmaz.

13. Reklam ve Halkla İlişkiler

13.1- ANKA, haberciliğin amaç, işlev ve gerekliliklerinin, reklamcılık ve halkla ilişkiler faaliyetlerinden farklı olduğunun altını çizer. Reklam, halkla ilişkiler ve iletişim şirketleri ile gazetecilik ilkeleri çerçevesinde dengeli ve şeffaf ilişki kuracağını beyan eder.

13.2- Haber, reklam ve halkla ilişkiler servisleri birbirlerinden bağımsız çalışır; kurumsal çıkar gerekçesiyle bile olsa ortak faaliyette bulunmaz.

13.3- Editöryal kadro içerik ile ilgili olmadığı sürece, reklam ve halkla ilişkiler faaliyetlerine karışmaz; reklam ve halkla ilişkiler servisleri de haber içeriğine, zamanlamasına müdahale edemez.

13.4- Marka, şirket ya da ürün adı içeren haber, yazı ve görsellerde kamuoyunun bilgilendirilmesi ve tüketicilerin çıkarı esas alınır. Marka, şirket ya da ürünler arasında ayrım yapılmaz; olumlu ve olumsuz yanları nesnel bir dille aktarılır.

13.5- Tanıtıcı yazı ve görseller (advertorial) ve sponsorlu içeriklerin bu nitelikleri okuyucu tarafından rahatlıkla görülebilecek büyüklükte açıkça belirtilerek yayımlanır.

13.6- Haber, yazı ve diğer içeriklerde, örtülü reklam yapılmaz. Mal veya hizmetlere ilişkin isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadeler, okur ve izleyicilerin bilgilenmesi için gerekli olduğu hallerde kullanılabilir. Ticaret Bakanlığı’nın Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

14. Reklam Yasağı

14.1- ANKA mensupları, reklam-ilan ve halkla ilişkiler şirketleri ile sponsor kurum ve kuruluşlardan hiçbir maddi ve manevi çıkar sağlamaz; öneri, istek ve tavsiyeleriyle hareket etmez. Sosyal, bilimsel ve sanatsal amaçlı ücretsiz kampanyalar dışında reklamlarda yer almaz, bu yolla gelir elde etmez.

14.2- Reklam, tanıtım ve pazarlama amaçlı olmayan sosyal etkinliklere ücret karşılığı katılabilmeleri ANKA yönetiminin iznine bağlıdır. Ancak bedel aldıkları sosyal etkinlikleri haber, yazı ya da görüntülü yayın konusu yapamazlar.

14.3- Haberciler, sponsorlu içeriklerin hazırlanmasına katkıda bulunamaz. Habercilerin hazırladığı sektör sayfalarının içeriğinde belli bir ürünün satış ve pazarlamasına destek mahiyetinde ifadeler yer alamaz.

15. Geziler

15.1- ANKA mensuplarının yayın amaçlı gezilerinin tüm giderleri kurum tarafından karşılanır.

15.2- Başka türlü gidilmesi ya da izlenmesi mümkün olmayan ve haber değeri taşıyan istisnai nitelikteki davetli gezi ve organizasyonlara katılma konusunda editöryal yönetim karar verir.

15.3- Bu tür gezi ve organizasyonlarla ilgili haber ve görsel yayımlanırken, giderlerinin o kurum veya kuruluş tarafından karşılandığı belirtilir; ürün ve marka reklamı/tanıtımı yapılmaz.

16. Hediyeler

ANKA mensupları, haber kaynakları ve yayına konu edilen veya edilmesi planlanan kişi, kurum ve kuruluşlar ile mesafeyi korur; hiçbir hediye kabul etmez, hediye vermez. Yılbaşı, bayram, doğum günü gibi özel günlerde sembolik nitelikte hediyeleri kabul edebilir.

17. Hediyeler

17.1- Haber fotoğraf ve görüntülerinde temel ölçüt, gerçeği bozmadan yansıtmaktır. Haber fotoğraf ve görüntülerinde gerçekliği deforme edecek ekleme, çıkarma, kolaj veya montaj yapılmaz.

17.2- Yayımlanan fotoğraf ve görüntülerin, arşiv, animasyon, canlandırma gibi nitelikleri, çekim tarihi ve alınan kaynak görünür şekilde belirtilir.

17.3- Ünlü veya kamusal kimliği olmayanların fotoğraf ve görüntüleri, -geniş kamu yararı bulunması gibi istisnai durumlar ve toplumsal olay/gösteri/etkinliklere katılmış olmaları dışında- izinsiz çekilemez ve yayımlanamaz.

17.4- Kanlı fotoğraf ve görüntüler yayımlanmaz. Ölülerin yakın plan fotoğraf ve görüntülerine yer verilmez; uzak plan ölü fotoğraflarında yüzler mutlaka buzlanır. Şiddet içeren görüntüler mağdurun rızası ile ve geniş kamu yararı gözetilerek yayımlanabilir.

17.5- Cinsel dürtüleri harekete geçirmeyi hedefleyen ve kadın cinselliğini meta haline getiren fotoğraf ve görüntülere yer verilmez. Ancak çıplaklığın haberin unsuru ya da bilimsel/sanatsal bir çalışmanın konusu olması durumunda buzlanmadan kullanılır.

18. Yargılama ve Soruşturmalar

18.1- Yargı kararıyla kesinleşmedikçe, hiç kimse peşinen suçlu ilan edilmez. İnsanların lekelenmeme hakkının korunmasına özen gösterilir.

18.2- Yargılamalar ile savcılık/polis soruşturmalarında taraf olunmaz, soruşturmaların olumsuz etkilenmemesine özen gösterilir. İddia ve savunmaların adil ve dengeli yayımlanması, okurun/izleyicinin doğru ve eksiksiz bilgilendirilmesi esas alınır.

18.3- Suçlayan makamların üslubu kesinlikle kullanılmaz.

18.4- Şüpheli, sanık ve hükümlülerin habere konu olayla ilgisi bulunmayan akraba ve yakınlarının isimleri, rumuz ile de olsa yayımlanmaz.

19. Sağlık ve İlaçlar

19.1- Sağlık haberlerinde toplum sağlığı esas alınır, sansasyondan kaçınılır, insanları umutsuzluğa sürükleyecek veya sahte umut verecek yayın yapılmaz.

19.2- Bilimsel kanıta dayalı olmayan tanı ve tedavi yöntemleri haber yapılmaz; haber ve yazılarda ilaç tavsiye edilmez.

19.3- Hastaların izinsiz olarak ses ve görüntü kaydı alınmayarak hasta hakları gözetilir.

20. İntiharlar

20.1- İntiharlar, kişilerin mahrem alanına girmesinin yanı sıra bulaşıcı ve özendirici nitelik taşıması nedeniyle haber yapılmaz.

20.2- Kamusal görevi bulunanlar ile ünlü kişilerin intiharları, toplumda geniş etki yaratan ve protesto özelliği bulunan intiharlar, bir suçla ilişkili kriminal intiharlar, iftiraları ya da kontrolsüz suçlamaları yalanlama amaçlı intiharlar ise haber yapılır.

20.3- Bu tür istisnai durumlara ilişkin haber ve yazılarda bile intihar yöntemiyle ilgili özendirici ve öğretici ayrıntılara yer verilmez; fotoğraf, çizim, illüstrasyon ve görsel malzeme kullanılmaz.

20.4- İntihar romantik ve ün kazandıracak bir davranış olarak gösterilmez, bir çözüm yolu olarak sunulmaz. Kişinin ölme kararında rol oynayan psikososyal nedenler aydınlatılır; altta yatan bir psikiyatrik hastalık varsa belirtilir.

21. Trafik Kazaları

21.1- Trafik kazası haberlerinde kamu yararı esas alınır; yansız, nesnel ve yalın bir dil kullanılır. Kazaya karışan taşıtın/otobüsün firmasının adı, firma ya da sürücüyü suçlamadan; kazanın oluş şekli ile ilgili hüküm içermeyen ifadeler kullanmadan yazılır.

21.2- Fotoğraf ve görüntülerde firma ismi ve plaka buzlanmaz. Ölenlerin yakın plan görünüşünü içeren, kanlı ve insan onurunu zedeleyecek nitelikte fotoğraf ve görüntü kullanılmaz.

21.3- Yaşamını yitiren ya da yaralananların isimleri, yakınlarının öğrendiğine emin olunmadan haber yapılmaz.

22. Mülteci, Sığınmacı ve Göçmenler

22.1- Mülteci, sığınmacı ve göçmen haberlerinde göç ve sığınmanın nedenlerine ve bu insanlar üzerinde yarattığı trajik sonuçlara, entegrasyona odaklanılır. Sığınma ve göçün zorunluluklardan kaynaklanan bir insan hakkı olduğu kabul edilir.

22.2- Suçlayıcı, ayrımcı, ötekileştirici ve nefret söylemi içeren dil kullanılmaz; mahremiyetlerine saygı gösterilir. Mülteciler, sığınmacılar ve göçmenlerle ilgili haberlerde mutlaka bu grupların sorun ve görüşlerine de yer verilir.

22.3- Mülteci, sığınmacı ve göçmen grupları, suç ve suçla ilişkili gösterilmez. Uğradıkları haksızlıklar ve yaşadıkları problemlere eşit ve adil ölçeklerle yaklaşılır, empati kurulmaya çalışılır. Kışkırtıcı başlıklardan kaçınılır.

23. Sosyal Medya

23.1- ANKA mensupları, sosyal medyada da mesleki kurallar ve etik ilkelere titizlikle uyar; kurumun ve gazeteciliğin itibarını zedeleyecek davranışlardan kaçınır. Şeffaf davranır, takma isim kullanmaz, kendisiyle ilgili yanıltıcı bilgi vermez.

23.2- Edindiği bilgi ve belgeleri öncelikle ANKA’ya aktarır; sosyal medyadaki paylaşımlarında çarpıtma, yanıltma, yönlendirme yapmaz, teyit edilmemiş bilgileri kullanmaz; mutlaka kaynak gösterir. Yanlış olduğunu öğrendiği paylaşımları düzeltir.

23.3- Ayrımcılık, ırkçılık, cinsiyetçilik, nefret söylemi ve spekülasyon içeren ifadelerde bulunmaz; kimseye hakaret etmez, aşağılamaz, küfür etmez. Takipçilerini yanıtlarken suçlayıcı dil kullanmaz, eleştirilere yapıcı bir dille karşılık verir.

23.4- Sosyal medya ve dijital platformlarda reklam yapmaz, halkla ilişkiler faaliyeti yürütmez; ilan-reklam kaynaklarının isteğiyle ve maddi/manevi çıkar sağlayarak paylaşımda bulunmaz. Yanıltıcı etiketler kullanmaz, paylaşımlarını reklam ve halkla ilişkilerle iç içe geçmiş biçimde sunmaz; propaganda yapmaz.

23.5- Dijital mecralar ve sosyal medyadan bilgi, fotoğraf ve görüntü alırken “özel hayat” sınırlamasına dikkat eder; kapalı hesaplardan ve kamusal kimliği ya da tanınırlığı olmayan kişilerin paylaşımlarını ve haber değeri olmayan bir olay sırasında çekilmeyen fotoğraflar/görüntüleri izin almadan kullanmaz.

24. Hak ve Sorumluluk Bildirgesi

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından hazırlanıp kabul edilen Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi, ANKA değerleri ve yayın ilkelerinin tamamlayıcı belgesi olarak kabul edilir.